List do Filemona – Jak przyjąć zbiegłego niewolnika jako brata

Filemon jest dobrym gościem. Kocha Jezusa i innych wierzących (Flm 5). Odświeżył serca wielu świętych (Flm 7). Jest przywódcą kościoła w Kolosach (Flm 2, Kol 4:17). Paweł uważa go nawet za umiłowanego brata i współpracownika (Flm 1).

Wkrótce jednak znajdzie się w bardzo niezręcznej sytuacji.

Filemon był właścicielem niewolnika Onzeyma. Onezym uciekł od Filemona i w jakiś sposób spotkał Pawła podczas swojej podróży. Paweł podzielił się z nim ewangelią i Onezym został zbawiony. Onezym pozostał z Pawłem i pomagał mu, gdy ten przebywał w więzieniu (Flm 13).

Jednak Paweł odesłał zbiegłego niewolnika z powrotem do jego dawnego pana.

Onezym pojawi się na progu Filemona z wiadomością od Pawła. Ta wiadomość wzywa go do zrobienia czegoś niespotykanego: wybaczenia Onezymowi i zaakceptowania go jako brata, a nie niewolnika.

Tematyczny werset z Listu do Filemona

Może bowiem po to oddalił się od ciebie na krótki czas, abyś go odebrał na zawsze, już nie jako niewolnika, lecz więcej niż niewolnika, jako brata umiłowanego. [Takim jest on] zwłaszcza dla mnie, ileż więcej dla ciebie zarówno w doczesności, jak w Panu. – List do Filemona 1:15-16

Rola Listu do Filemona w Biblii

W większości listy Pawła dzielą się na dwie kategorie: listy do kościołów i listy do pasterzy. W naszych Bibliach listy do zborów znajdują się na pierwszym miejscu, a po nich następują listy pastorskie. Następnie pozostaje nam Filemon.

Filemon jest hybrydą. Główna część listu skierowana jest do Filemona, indywidualnego przywódcy kościoła, ale list jest również skierowany do Apfii, Archippusa i kościoła w domu Filemona. List wyraźnie nie jest prywatną notatką do Filemona: Paweł publicznie zajmuje się tą sprawą.

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że Onezym dostarczył zarówno ten list, jak i list do Kolosan podczas tej samej podróży. W liście tym Paweł stwierdza, że w Chrystusie nie ma różnicy między „Grekiem i Żydem, obrzezanym i nieobrzezanym, barbarzyńcą i Scytą, niewolnikiem i wolnym, lecz Chrystus jest wszystkim i we wszystkich” (Kol 3:11). Księga Filemona daje Kolosanom (i nam!) namacalny przykład tego, co to oznacza.

Mówiąc o namacalnych przykładach, możesz przeczytać Filemona jako studium przypadku tego, jak nauki Pawła sprawdziły się w prawdziwym życiu:

• W Liście do Rzymian widzimy boską mechanikę zbawienia. W Filemonie widzimy społeczną mechanikę zbawienia.
• Z 1 i 2 Listu do Koryntian dowiadujemy się, jak członkowie kościoła powinni radzić sobie z konfliktami międzyludzkimi i kulturowymi. W Filemonie widzimy, jak chrześcijanie wybaczają sobie nawzajem i odnoszą się do siebie.
• W Liście do Galacjan widzimy, jak Bóg dokonuje zbawienia. W Liście do Filemona uczymy się postrzegać współwyznawców tak, jak czyni to Bóg.
• W Liście do Efezjan widzimy wysokopoziomowy model jedności w lokalnym kościele. W Liście do Filemona lokalny kościół jest wezwany do bycia świadkiem tego, jak dwaj bracia przezwyciężają dzielące ich różnice.
• W Liście do Filipian czytamy, że mamy przyjąć postawę Chrystusa i przedkładać interesy innych nad własne. W Liście do Filemona widzimy, jak to wygląda w relacjach z innymi chrześcijanami.
• Z Listu do Kolosan dowiadujemy się, jak widzieć siebie w Chrystusie. Z Listu do Filemona dowiadujemy się, jak widzieć innych w Chrystusie.
• Z 1 i 2 Listu do Tesaloniczan dowiadujemy się o kościele, który dawał wspaniały przykład w oczekiwaniu na powrót Pana.
• Z Listu do Filemona dowiadujemy się, jakiego przykładu Paweł oczekuje od współpracowników.
• W 1 i 2 Liście do Tymoteusza widzimy ogólne kwalifikacje i obowiązki przywódców kościoła. W Filemonie widzimy przywódcę kościoła wystawionego na próbę.
• W Liście do Tytusa widzimy, do czego powinien dążyć kontrkulturowy kościół. W Filemonie widzimy kontrkulturowy kościół w praktyce.

Księga ta była przez wieki cytowana jako biblijny argument przeciwko niewolnictwu. Paweł nie podejmuje żadnych bezpośrednich ataków na pojęcie niewolnictwa, ale utrzymuje Filemona na poziomie wyższym niż otaczająca go kultura. Kary dla uciekinierów były surowe, ale Paweł powiedział Filemonowi, aby nie tylko wstrzymał się z karą, ale także przyjął Onezyma jako równego sobie. Co więcej, Paweł jest gotów przyjąć wszystko, co może kosztować Filemona (Flm 18).

Oto kolejny ważny aspekt Filemona: widzimy, jak wczesny kościół radzi sobie z niejednoznacznymi sytuacjami z pełną miłością i szacunkiem:

• Paweł mógł zatrzymać przy sobie Onezyma, ale zamiast tego pozwolił Filemonowi postąpić właściwie.
• Onezym mógł ponownie uciec, aby zacząć od nowa, ale zamiast tego wiernie przyniósł list Pawła do Filemona.
• Filemon mógł ponownie uczynić Onezyma niewolnikiem (lub gorzej), ale możemy założyć, że robi to, o co prosi Paweł.

To wspaniały przykład tego, jak przywódcy i członkowie kościoła mogą podchodzić do trudnych kwestii.

List do Filemona nie jest najkrótszą księgą Biblii (jest nią 3 List Jana), ale ma tylko jeden rozdział (335 słów).

Krótki zarys Listu do Filemona

1. Paweł wita i chwali Filemona (Flm 1-7)
2. Paweł prosi, aby Onezym został przyjęty jako brat (Flp 8-19)
3. Paweł oczekuje posłuszeństwa Filemona (Flm 20-25)

Więcej stron związanych z Listem do Filemona

• Listy Pawłowe
• List do Kolosan (również dostarczony przez Onezyma)
• List do Hebrajczyków (następna księga Biblii)
• List do Tytusa (poprzedni)
• 2 List Jana (również tylko jeden rozdział)
• 3 List Jana (również tylko jeden rozdział)
• List Judy (również tylko jeden rozdział)
• Księga Obadiasz (również tylko jeden rozdział)