Księga Sędziów: cykl grzechu i wyzwolenia

Księga Sędziów to relacja o tym, jak zachowuje się Izrael pomiędzy śmiercią Jozuego a objęciem przywództwa przez króla. Zamiast pozostać wiernym Bogu i przestrzegać Jego praw, te pokolenia Izraelitów błądzą w swojej wierze, oddając cześć bożkom, oddając się przemocy i popadając w chaos.

Przegląd Księgi Sędziów

Księga Sędziów zawiera wiele postaci. To tutaj znajdujemy historie znanych postaci z lekcji religii, takich jak niechętny wojownik Gedeon i siłacz Samson. Znajdziemy tu również kilka krótkich wystąpień ważnych postaci z Tory, takich jak Kaleb i Fineasz (Sdz 1,12-15; 29,27-28). Księga wymienia 12 sędziów tytularnych, odpowiadających 12 plemionom Izraela.

Ponieważ Księga Sędziów obejmuje tak szeroki odcinek czasu i przestrzeni, ważniejsze jest zbadanie struktury samej księgi, niż postaci. Księga Sędziów dzieli się na trzy duże części, z których każda w niewielkim stopniu się pokrywa: wstęp, sędziowie i dodatek z historiami, które pokazują stan narodu.

I. Wprowadzenie (1-3)

Ta część krótko przedstawia kilka wyzwań, z którymi boryka się naród izraelski, a następnie wyznacza ramy dla reszty księgi.

Pierwszym z nich jest śmierć Jozuego. Podczas podróży Izraelitów z Egiptu do ziemi obiecanej Kanaan, Bóg poparł dwóch przywódców narodowych: Mojżesza dla pierwszego pokolenia, a następnie Jozuego dla następnego. Bóg Izraela rozstąpił Morze Czerwone dla Mojżesza, a później rozstąpił rzekę Jordan dla Jozuego – w obu przypadkach dając narodowi wyraźny znak, że Bóg planuje chronić i zaopatrywać tych, którzy podążają za tymi przywódcami. Lud izraelski był lojalny wobec Boga za życia Jozuego – ale kiedy Jozue umiera, Bóg nie wybiera następcy. Jednostki, rodziny i plemiona Izraela są odpowiedzialne za przestrzeganie Bożych praw.

Drugą sprawą jest to, że Tora zostaje zapomniana. Pokolenia po Jozue zapominają, jak Pan uratował Izraela od bogów Egiptu (Wj 12,12) i uczynił ich swoim specjalnym narodem na pustyni. Zapominają wezwanie Mojżesza do wyboru Bożych błogosławieństw i jego ostrzeżenia o zniszczeniu, które czeka, jeśli naród jest nielojalny wobec ich Boga.

Drugim czynnikiem jest wpływ pierwotnych mieszkańców ziemi. Niektórzy z rdzennych mieszkańców Kanaanu przetrwali podbój ziemi przez Jozuego, zachowując swoje miasta, kulturę i praktyki religijne. Kiedy lud Izraela miesza się z Kananejczykami (a zwłaszcza kiedy wchodzi w związki małżeńskie), ich lojalność staje się podzielona pomiędzy Boga Izraela (który dał im ziemię) i bogów Kananejczyków.

Kiedy Izrael czci innych bogów, Pan odwołuje swoją ochronę. To powoduje, że obce grupy ludzi najeżdżają i uciskają Izrael, aż dochodzi do punktu, w którym Izraelczycy wołają do Boga o pomoc. Kiedy tak się dzieje, Bóg wysyła wybawiciela (zwanego sędzią), który zbiera lud, obala najeźdźców i daje narodowi pokój.

Pokój, to znaczy, dopóki Izrael nie zbłądzi ponownie i cykl się nie powtórzy.

II. Sędziowie (3-16)

Ta część ponownie przedstawia cykl, w którym znaleźli się Izrael i Bóg, a następnie opowiada historie 12 sędziów, których Bóg powołuje, by wybawili Izraela. Część ta dzieli się na dwie części, z wiodącą grupą siedmiu „dawnych sędziów” i grupą pięciu „drugich sędziów” po nich. Każda grupa sędziów działa według podobnego schematu – pierwsi i ostatni główni sędziowie doświadczają Bożego Ducha, a ostatni główni sędziowie są nawet zapowiadani przez aniołów. Ale kiedy oba zestawy sędziów są połączone razem, pokazują, że przywódcy Izraela nie stają się lepsi – oni się pogarszają.

Sekcja poprzednich sędziów rozpoczyna się od Othniela, członka wybitnej rodziny (zmarłego, wielkiego Kaleba). Duch Boży spływa na Othniela, przywraca on pokój i historia toczy się dalej. Zarówno Ehud, jak i Debora na zmianę wybawiają Izrael z tego cyklu. Punktem kulminacyjnym tej części jest historia Gedeona, sędziego zapowiedzianego przez Boga, który prowadzi milicję do cudownych porażek z wrogami Izraela. Duch Boży spływa na Gedeona, a lud Izraela próbuje uczynić go królem (ten odmawia). Po jego śmierci, jego syn próbuje przejąć tron, co ponownie pogrąża Izrael w chaosie. (Szamgar, Tola i Jair są wspomniani w tej części, ale krótko).

Drugą sekcję Sędziów otwiera Jefta, nieślubny syn ze znamienitej rodziny. Duch Boży spływa na Jeftego, ale wysiłki przywódcy wojskowego wciąż kończą się tragedią. Mniejsi sędziowie, Izban, Elon i Abdon, otrzymują krótkie wzmianki. Część kończy jednak Samson. Cudowne dziecko, zwiastowane przez boskie zapowiedzi, wyrasta na jednoosobową armię przeciwko wrogom Izraela. Kiedy Duch Boży spływa na Samsona, jest on w stanie dokonać wyczynów o nadnaturalnej sile.

Podczas gdy pierwsza sekcja sędziów szczyci się czterema głównymi sędziami, druga zawiera tylko dwie połowy tej liczby. W obu sekcjach sędzia pochodzi z zamożnej rodziny, ale podczas gdy Othniel jest związany z bogobojnym Kalebem, ojciec Jeftego sypia z prostytutką. Ostatni ważny sędzia w obu częściach odnosi cudowne zwycięstwa, ale podczas gdy lud Izraela proponuje uczynienie Gedeona królem, lud ten w rzeczywistości oddaje Samsona w ręce swoich wrogów. Pomimo Bożej pomocy, przywództwo Izraela przesuwa się ze złego na gorsze.

III. Naród

Trzeci akt otwiera kolejna opowieść o Samsonie, ponieważ księga przechodzi od ukazania upadku przywództwa Izraela do pokazania, jak cały naród pogrążył się w chaosie. Samson zostaje wzięty do niewoli przez wrogów Izraela. Gdzie indziej rodzina Izraelitów ustanawia własnego wymyślonego boga, z własnym wymyślonym kapłaństwem. Jeszcze gdzie indziej całe plemię Izraelitów opuszcza swoje terytorium i napada na inne miasto – stając się tym samym ciemiężcami. A Sędziowie kończą się najbardziej chaotyczną historią ze wszystkich, w której gwałt prowadzi do morderstwa, morderstwo prowadzi do wojny, wojna prowadzi do tego, że całe plemię prawie wyginęło, a rozwiązaniem jest… więcej gwałtu.

To moralny chaos, a w każdym odcinku autor powtarza, że tak właśnie dzieje się, gdy w Izraelu nie ma króla.

Kluczowy fragment Księgi Sędziów

Wówczas zapłonął gniew Pana przeciwko Izraelitom, tak że wydał ich w ręce ciemiężców, którzy ich złupili, wydał ich na łup nieprzyjaciół, którzy ich otaczali, tak że nie mogli im się oprzeć. We wszystkich ich poczynaniach ręka Pana była przeciwko nim na ich nieszczęście, jak to Pan przedtem im zapowiedział i jak im poprzysiągł. I tak spadł na nich ucisk ogromny. – Księga Sędziów 2:14-15

Rola Księgi Sędziów w Biblii

Okres sędziów to mroczna epoka w historii Izraela. Księga ta pokazuje, jak wytrwale Izrael zapomina o Panu i jak wierny jest Bóg, by dyscyplinować i wybawiać swój lud.

To właśnie w Sędziach widzimy, że Izrael potrzebuje Mesjasza, boskiego króla. Ponieważ w Izraelu nie ma dobrego króla, każdy robi to, co jest słuszne w jego własnych oczach (Jdg 21,25).

Zarówno Sędziowie, jak i Rut mówią nam, jak źle działo się w Izraelu, zanim Bóg dał im króla, ale przewidują przyjście dobrego króla Dawida.

Pisarz Hebrajski przywołuje kilka postaci z Księgi Sędziów jako przykłady starotestamentowych bohaterów, którzy zyskali aprobatę dzięki wierze. Chociaż Sędziowie opisują konsekwencje niewiary w ponurych szczegółach, widzimy również serię winiet ukazujących potężne, pozytywne skutki wiary w wiernego Boga.

Więcej stron związanych z Księgą Sędziów

• Księga Rut (następna księga Biblii)
• Księga Jozuego (poprzednia)
• 1 Księga Samuela (kiedy kończy się okres sędziów)