Księga Kapłańska: Jak żyć z wszechmocnym, świętym Bogiem

Księga Kapłańska jest znana jako księga zasad (i faktycznie nią jest). Ale w szczególności jest to księga zasad, których starożytni Izraelici wierzyli, że muszą przestrzegać, aby być blisko swojego Boga. Dlatego też jest ona istotnym elementem Tory, fundamentem reszty Pisma Świętego.

Można by podsumować księgę Kapłańską powtarzanym przez Boga nakazem: „Bądźcie świętymi, jak Ja jestem święty”.

Ważne postacie w Księdze Kapłańskiej

• Bóg (Jahwe) – To nie żadne miganie się. Cała ta księga jest o tym, jak naród izraelski musi żyć, aby przetrwać życie w obecności tak potężnej, świętej istoty.
• Mojżesz – Prowadził Izraelitów z Egiptu na Synaj. W tym momencie historii Mojżesz przekazał już narodowi izraelskiemu wiele, wiele praw w imieniu Boga. W Księdze Kapłańskiej Mojżesz kontynuuje wyliczanie sposobów, dzięki którym Izrael może pozostać wystarczająco czysty, by żyć obok swojego Boga.
• Aaron – starszy brat Mojżesza i najwyższy kapłan Izraela – jest postacią, na którą należy zwracać uwagę w całym Pięcioksięgu. Elementy narracyjne Księgi Kapłańskiej mają wiele wspólnego z Aaronem. W tej księdze Aaron zostaje poświęcony jako najwyższy kapłan, ale jest to również księga, w której Bóg zabija synów Aarona.

Kluczowe tematy w Księdze Kapłańskiej

Lubię w każdej księdze Biblii znaleźć fragment, który podsumowuje to, o czym ta księga jest. Mojżesz mi to ułatwia:

Będziecie dla Mnie święci, bo Ja jestem święty, Ja Pan, i oddzieliłem was od innych narodów, abyście byli moimi. – Księga Kapłańska 20:26

Świętość

„Święty” oznacza „wyróżniony” – ale to o wiele więcej niż tylko bycie wyjątkowym. Bóg jest święty: o wiele większy w miłości, dobroci, mocy i sprawiedliwości niż ludzie. Do tego momentu w Biblii Bóg był daleko od ludzi na ziemi. Chociaż Bóg komunikował się z ludźmi, a w niektórych przypadkach nawet ukazywał się im prywatnie (przypomnij sobie gości Abrahama w 18. rozdziale Księgi Rodzaju), to jednak od czasu ogrodu Eden nie zamanifestował publicznie swojej obecności na ziemi.

Ale to wszystko się zmieniło. Bóg uczynił Izraela swoim ludem: ludem, który teraz reprezentuje Go na ziemi. Ustanowił swoją obecność w przybytku, przenośnym świętym miejscu, gdzie Bóg może zamieszkać pośród swojego nowego narodu.

Ale jeśli ludzie mają żyć w obecności Boga, pewne rzeczy będą musiały się zmienić. Ponieważ Bóg jest tak „inny” od świata, ludzie z nim związani również muszą stać się „inni”. Bóg jest święty, a Jego lud musi być również święty.

Czystość i nieczystość

Jednym ze sposobów, w jaki starożytni rozumieli świętość, było określenie, czy coś jest „czyste” czy „nieczyste”. To nie jest to samo, co „dobre” lub „złe”. Jest to poczucie czystości. Czy coś jest zgodne z Bogiem, do którego się zbliżamy? A może jest to niezgodne?

Nie było to specyficzne dla ludu Izraela. Ludzie większości religii (przeszłych i obecnych) rozumieją, że istnieją sposoby, które są odpowiednie i nieodpowiednie, jeśli chodzi o interakcję z boskością. Od tych, którzy pracują i żyją najbliżej boskiej istoty oczekuje się przestrzegania bardziej rygorystycznych zasad. Zasady te różnią się w zależności od religii. Widzimy to nawet w dzisiejszym chrześcijaństwie: niektóre tradycje wiary preferują żonatych przywódców kościelnych, inne wolą przywódców w celibacie.

Jest to główny temat Księgi Kapłańskiej. Kiedy ktoś działa w zgodzie z Bożymi prawami czystości, jest „czysty”. Kiedy ktoś jest poza granicami, jest „nieczysty”. Księga Kapłańska ma wiele do powiedzenia o tym, jak pozostać czystym i jak ponownie stać się czystym.

Ważna rzecz do zauważenia: w całym Pięcioksięgu Mojżesz zakłada, że każdy będzie w pewnym momencie nieczysty. W końcu każdy robi kupę (Pwt 23,12-14). Chodzi o to, aby żyć w sposób, który szanuje obecność Boga.

Szerokie spojrzenie: Księga Kapłańska w kontekście

Księga Kapłańska znajduje się w samym środku Tory, pierwszych pięciu ksiąg Biblii. Ma opinię nudnej, surowej i niepopularnej. (Ale nie jest to najmniej popularna księga Biblii).

W Księdze Rodzaju zobaczyliśmy historię powstania Izraela. Na wieży Babel Bóg i inne boskie istoty rozproszyły rodziny świata na narody z ich własnymi językami. Kilka pokoleń później Bóg wybiera Abrahama na patriarchę swojego specjalnego narodu.

W Księdze Wyjścia potomkowie Abrahama rozmnożyli się, stając się potężną grupą ludzi zamieszkującą z Egipcjanami. Faraon zniewala ludzi przez kilka stuleci, dopóki Bóg ich nie uratuje. Po dramatycznym wyjściu z Egiptu Bóg zawiera specjalną umowę z Izraelem, czyniąc go swoim ludem, a siebie jedynym Bogiem. Ludzie budują przybytek, a Stwórca świata zaczyna mieszkać wśród swojego ludu.

Dlatego Księga Kapłańska jest tak ważna. To nowa norma: Jahwe publicznie mieszka z ludźmi. Nie zdarzyło się to od czasów ogrodu Eden, kiedy Bóg odwiedzał Adama i Ewę. Ostatnim razem, gdy Bóg dzielił miejsce z ludźmi, ludzie (z pomocą złego węża) spaprali sprawę. Jak mogą to zrobić tym razem?

W Księdze Kapłańskiej nie dzieje się zbyt wiele. Przez całą księgę ludzie przebywają w obozie na górze Synaj. Dopiero w Księdze Liczb wznawiają swoją podróż do ziemi obiecanej – i ta podróż nie jest zakończona aż do Księgi Jozuego.

Rola Księgi Kapłańskiej w Biblii

Księga Kapłańska mówi o świętości (byciu wyróżnionym, oddzielonym) – zarówno świętości Boga, jak i świętości, której oczekuje On od swojego ludu.

Podczas gdy Księga Wyjścia ukazuje świętość Boga w skali kosmicznej (zesłanie plag na Egipt, rozstąpienie się Morza Czerwonego itd.), Księga Kapłańska pokazuje nam świętość Boga w najdrobniejszych szczegółach. Bóg określa swoje oczekiwania wobec swoich kapłanów i ludu, aby zgromadzenie mogło odpowiednio oddawać Mu cześć i przebywać z Nim.

Wezwanie do świętości zawarte w Księdze Kapłańskiej rozbrzmiewa w całym Piśmie Świętym, zarówno w Starym, jak i Nowym Testamencie. Część prawa lewickiego wypełniła się w Jezusie Chrystusie, jak na przykład rozróżnienie między pokarmami czystymi i nieczystymi (Mk 7,18-19), ale wezwanie do świętości wciąż pozostaje aktualne – Piotr nawet cytuje Księgę Kapłańską, gdy zachęca nas do świętości we wszystkich naszych zachowaniach (1 P 1,15-16).

Krótki zarys Księgi Kapłańskiej

• Święci kapłani
• Jak składać ofiary (Kpł 1-7)
• Wyświęcenie Aarona i synów (Kpł 8-10)
• Prawo czystości dla zgromadzenia (Kpł 11-15)
• Miejsce święte (Kpł 16)
• Lud święty (Kpł 17-27)

Kto napisał Księgę Kapłańską?

Cała Tora jest starannie, celowo zredagowanym dziełem. Mojżesz jest tradycyjnie przypisywany jako ludzki autor starotestamentowej księgi Kapłańskiej. Jest tak dlatego, że Księga Kapłańska jest częścią Tory, która jest znana jako Prawo Mojżesza.

To nie musi oznaczać, że Mojżesz napisał każde słowo tej księgi. Jednak Mojżesz jest główną postacią ludzką w tych księgach, a ponieważ Mojżesz jest tym, który otrzymuje dyrektywy od Boga, książki są zwykle przypisywane jemu.

Więcej o tradycyjnych autorach Biblii można dowiedzieć się tutaj.

Więcej ksiąg związanych z Księgą Kapłańską

• Księga Liczb (następna księga Biblii)
• Księga Wyjścia (poprzednia)
• Księga Powtórzonego Prawa
• Malachiasza (Bóg zwraca się do swojego przymierza z Lewitami)